ماه رمضان ماه خداوند، ماه نزول قرآن و از شریف‌ترین ماه‌های سال است. در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود، و عبادت در یکی از شب‌های آن ( شب قدر ) بهتر از عبادت هزار ماه است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه شعبانیه خود درباره فضیلت و عظمت ماه رمضان فرموده است: «ای بندگان خدا! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما روی آورده است؛ ماهی که نزد خداوند بهترین ماه‌ها است؛ روزهایش بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است.

بر مهمانی خداوند فرا خوانده شدید و از جمله اهل کرامت قرار گرفتید. در این ماه، نفس‌های شما تسبیح، خواب شما عبادت، عمل‌هایتان مقبول و دعاهایتان مستجاب است.

پس با نیت‌ای درست و دلی پاکیزه،‌ پروردگارتان را بخوانید تا شما را برای روزه داشتن و تلاوت قرآن توفیق دهد. بدبخت کسی است که از آمرزش خدا در این ماه عظیم محروم گردد. با گرسنگی و تشنگی در این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت باشید.»

آن گاه پیامبر اکرم وظیفه روزه‌داران را برشمرد و از صدقه بر فقیران، احترام به سالخوردگان، ترحم به کودکان، صله ارحام، حفظ زبان و چشم و گوش از حرام، مهربانی به یتیمان و نیز عبادت و سجده های طولانی، نماز، توبه، صلوات، تلاوت قرآن و فضیلت اطعام در این ماه سخن گفت.( 1*)

قال رسول الله (ص) :

إِنَّ ابواب السماء تفتح فى اول ليلة من شهر رمضان ولاتغلق الى آخر ليلة منه(1)

رسول خدا (ص) فرمود: درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده مى شوند و تا آخرين شب بسته نمى شوند.

قال رسول الله (ص) :

اذا استهلَّ رمضان غلقت أبوابُ النار (2).

رسول خدا (ص) فرمود: هنگامى كه هلال ماه رمضان پديدار گردد, درهاى دوزخ بسته شود.

قال ابوجعفر(ع) :

لكلّ شىء ربيع و ربيع القرآن شهر رمضان(3).

امام باقر (ع) فرمايد: براى هر چيزى بهارى است و بهار قرآن ماه رمضان است.

عن ابى الحسن على بن موسى الرضا(ع):

من قرأ فى شهر رمضان آية من كتاب الله كان كمن. ختم القرآن فى غيره من الشهور (4)

امام رضا (ع) :

كسى كه در ماه رمضان آيه اى از كتاب خدا(قرآن) را بخواند

.مانند كسى است كه در ديگر ماه ها تمام قرآن را خوانده باشد.( 2* )

قالَ رَسُولُ الله ـ صلّي الله عليه وآله وسلّم ‎ـ لِجَابِرِبنِ عَبدِاللهِ: يا جَابِرُ هذَا شَهرُ رَمَضان مَن صامَ نَهارَهُ، وَقامَ وَرداً مِن لَيلِه وَعَفَّ بَطنُهُ وَفَرَجَهُ وَكَفَّ لِسانَهُ خَرَجَ مِن ذُنُوبِه كَخُرُوجِه مِنَ الشَهر. فَقالَ جابِرُ: يا رَسُولَ الله ما اَحسن هَذا الحَدِيث فقال رسُولُ الله ـ‎ صلّي الله عليه وآله وسلّم ‎ـ يا جابرُ وما اَشَدَّ هَذِه الشُرُوط.(5

وقالَ ـ‎ صلّي الله عليه وآله وسلّم ‎ـ : شهْرُ رَمَضَانَ شَهرُ فَرِضَ اللهُ عَلَيْكُمْ صَيامَهُ فَمَن صامُهُ اِيماناً وَاحتساباً خَرَجَ مِن ذُنُوبِهِ كَيوم وَلَدتهُ اُمَّه.(6

رسول خدا ـ‎ صلّي الله عليه وآله وسلّم‎ ـ به جابر فرمود: اى جابر! اين ماه رمضان است. هر كس آن را روزه بدارد و پاره‎اى از شبش را به عبادت بايستد و شكم و عورت خود را از حرام باز دارد و زبان خود را نگاه بدارد، از گناهان خود ـ مثل بيرون رفتن او از ماه ـ بيرون مي رود.

جابر عرض كرد: يا رسول الله! اين حديث چه نيكو است. پيغمبر اكرم ـ‎ صلّي الله عليه وآله وسلّم ‎ـ فرمود: و چقدر اين شروط سخت است.

روايت ديگر

رسول خدا ـ‎ صلّي الله عليه وآله وسلّم ‎ـ فرمود: ماه رمضان، ماهى است كه خدا روزه آن را بر شما واجب كرده. پس هر كس از روى ايمان و براى طلب اجر و ثواب، اين ماه را روزه بگيرد، از گناهان بيرون مي رود. مانند: روزى كه مادر، او را زاييد.

پى‏نوشت‏:

5و6- وافى، ج 7، ص 55، ب 58. سزاوار است روزه داران خطبه مفصّله‎اى را كه در كتب ادعيّه و حديث از پيغمبر(صلى الله عليه وآله)روايت شده و مشتمل بر فضايل اين ماه و ترغيب به مكارم اخلاق و فضيلت تلاوت قرآن و دعا و توبه و احسان و اداى صدقات است، به دقّت مطالعه فرمايند.

منابع: